Stichting Above as Below presenteerd: From T.I.N.A. to T.A.M.A.; Een publieke academie voor post-kapitalistische alternatieven, een plek waar we samen aldoende leren, in een steeds groter wordende kring van experts, artiesten en mede-stadsbewoners. Een verbeeldingsruimte, waarin we ons publiek inspireren en emanciperen om te innoveren.

Dat wil zeggen: door de retoriek van kapitalisme los te laten een mentaliteit switch te maken naar het denken in verschillende toekomst alternatieven: van ‘There is no alternative’ naar ‘There are many alternatives’. In een hybride vorm van een programma en een performance in één: Een “voor-stelling” waarin fictie en realiteit samenkomen. 

Samenvattingen van de eerste twee fases en publieke manifestaties: 

Fase 1 - Op zoek naar Amsterdam’s post-kapitalistische alternatieven aan boord van Rederij Lampedusa 

Tijdens deze boottocht vertrok een publiek van 35 personen vanaf Mediamatic (aan het IJ) voor een tour van 1,5 uur door de grachten en de Amstel. Na een korte introductie hoort het publiek 20 minuten lang een audio contemplatie via silent disco koptelefoons. Terwijl het centrum van Amsterdam aan ons voorbij trekt, worden we zoals bij een geleide meditatie, door priesteres Tama meegenomen in het door andere ogen naar de stad en naar onszelf kijken. De stem van Tina interrumpeert Tama’s verhaal in momenten met een meerstemmige mantra van reclame slogans zoals “Just do it” en “Because you’re worth it”. De drievoudige ingespeelde saxofoon wordt een meditatief mantra voor wat was en wat kan zijn. 

TAMA:

We built this world, these systems
But what if our systems also built us?
Shaped us. Fed us.
Defined the way we see each other, the way we see ourselves,
How we love, and the way we live.
“Profit must exceed cost”
“Production must meet consumption”
Go go go grow grow grow
Keep going don’t stop, won’t stop, can’t stop
Progress doesn’t sleep, and neither do we.
We work, we produce, we consume… and this is the way it has to be.
Or does it?

(tekst audio contemplatie Tama, boottour Rederij Lampedusa 13 okt 2024) 

Aan boort zijn drie experts waarmee, olv artisitek leider Mara van Nes, in gesprek wordt gegaan over het vinden van postkapitalistische alternatieven. Selçuk Balamir (ontwerper, researcher en organizer mbt post capitalist design), David Theuvenet (bedrijfskundige and founder of 7 Billion Presidents), Julia Beth Harris (dichter en performer, die vaak schrijft over dekolonisatie en de intersectie met kapitalisme en imperialisme).

Tijdens dit gesprek wordt kapitalisme gedefinieerd als 'een extractivistisch systeem met een onvermoeibaar aanpassingsvermogen'. Een systeem dat, in steeds veranderende verschijningsvormen, al zo oud is als de mensheid, maar in onze huidige samenlevingen hoogtij viert. Selcuk vertelt over de woningcorporatie (De Nieuwe Meent in Amsterdam Oost) die hij opzette en het onderzoek dat hij doet naar infrastructuren en hoe de ‘commoning’ praktijk hier een fundamentele rol in speelt. David legt uit hoe zijn start-up een nieuw businessmodel voorlegt aan bedrijven om ipv kapitaalkrachtige aandeelhouders die alle winst accumuleren, de lokale gemeenschappen aandeelhouder te maken. Hoe eigendom eruit zou kunnen zien door stewart ownership vormen. En over het belang van het terugkopen van grond voor gemeenschappelijk gebruik en belang. Julia-Beth luistert een tijdlang aandachtig en vat dan samen. Ze zoekt als dichter naar nieuwe woorden en benadrukt in welke mate onze taal ons denken en leven beïnvloedt. 

Het publiek begint steeds meer onderdeel te worden van het gesprek. Er worden vragen gesteld en gedachten gedeeld. Er ontstaat een voelbare opwinding. Bij de één door de inspiratie van mogelijkheden, bij de ander door het ongeloof dat het echt anders kan. 

Een vrouw in het publiek, links vooraan, merkt geagiteerd op dat het allemaal niet kan, dat alles wat deze experts voorstellen kansloos is. Ze wil niet stoppen met praten en is duidelijk emotioneel. Selcuk reageert behendig en benadrukt hoe belangrijk het is om ‘ja’ te zeggen. Dat grote veranderingen altijd vooraf onmogelijk lijken, maar door te geloven en op elkaar verder te bouwen kunnen. Wat er nodig is, concludeert Julia-Beth vervolgens, is een verbeeldingsruimte. En dit is de essentie van waar ‘From T.I.N.A. to T.A.M.A.’ over gaat. 

Tot slot, wanneer de boot weer in de haven ligt, wordt het publiek gevraagd hun inspiratie/verbeelding voor de toekomst van de stad, op een AI gegenereerde ansichtkaart (van post-kapitalistisch Amsterdam) te schrijven. Om mee te nemen, te onthouden, voort te zeggen. In de uren die volgen blijft een groot deel van het publiek hangen in Café Hannekes Boom, druk pratend en discussiërend over mogelijke toekomsten. 

Fase 2 - Ceremonieel afscheid van kapitalisme (als enige alternatief)  in De Nieuwe Kerk

Tijdens fase twee wordt verder gebouwd op fase 1. De locatie (en daarmee de vorm) veranderdt, maar de inhoud die door fase 1 aangescherpt was blijft hetzelfde; Het openen van de verbeeldingsruimte om gezamenlijk te bekwamen in het kunnen denken in postkapitalistische alternatieven. 

Ook werden we ons ervan bewust dat zich in De Nieuwe Kerk het graf van Michiel de Ruyter bevind. En dit bracht een extra lading met zich mee; Admiraal De Ruyter die met zijn vloot de overzeese handelsroutes opende. Het toonbeeld van Nederlandse trots over een verleden waarin kolonialisme, imperialisme en kapitalisme het fundament legde voor de huide geopolitieke wereldorde. Het praalgraf van De Ruyter werd daarom het podium voor ons ceremoniele afscheid aan dit gedachtengoed (als enige altenatief). 

Dichter en performer Julia Beth Harris herschreef in samenwerking met Mara van Nes de tekst, dit keer spreekt zij deze live vanaf het podium. Onder begeleiding van multiinstrumentalist Martijn van Ditshuizen, die live samplede met drie saxofoons (Tenor, Alt, Sopraan) dwarsfluit, toetsen en verschillende kleinere instrumenten. Ook word nu de gehele boog van het programma nu door dit duo gedragen. 

Na de contemplatie van Tama (door Julia Beth Harris) opend deze de verbeeldingsruimte door het uit rollen van vier rode linten, vanaf de spreekstoel het publiek in. Hierna nemen de vier uitgenodigde sprekers het woord. Aan hen was vooraf de vraag gesteld om vanuit hun expertise te schetsen hoe de toekomst van de stad er post-kapitalisme uit zou zien. 

TAMA: 

When the system demands more
What does it cause you to ignore?
When we are constantly committed to outside economies
What space is left for inner autonomy? 

(tekst contemplatie priesteres Tama, Nieuwe Kerk 23 november 2024) 

Melissa Koutouzis (oprichter van het woonpretest en bestuurslid van het Huurders Netwerk Amsterdam) spreekt over wonen. Over de geschiedenis van de sociale huisvesting en hoe deze enorme verworvenheid sinds de jaren 80 achteruit gaat. Een bevlogen pleidooi vol kennis en visie, eidigend met hoe de toekomst van wonen er volgens haar uit zou kunnen zien wanneer we huizen niet meer als kapitaal beschouwen maar als gemeenschapsruimtes. 

David Thevenent (oprichter 7 Billion Presidents) En Nikita Bharat (embodied activist for a just future) schetsen in dialoog een gedetailleerd toekomst scenario vanuit het gedachtengoed van de regeratieve economie. Een circulair Amsterdam waarin de Kalverstaat een plek is vol naaimachines die kleding recyclen. benadrukkend hoe we voorbij kapitalisme opzoek moeten naar wat het algemeen welzijn dient, in plaats van individueel gewin. 

Tot slot spreek Chautuileo Tranamil (dekoloniaal denker en inheemse rechten activist) het publiek op indringende wijze toe. Ze deelt de drie gezusters (zaden) uit; mais, pompoen en bonen. Als dochter van de Mapuche Pewenche (oorspronkelijke bewoners van Chili) benadrukt ze het belang van de inheemse mensen; zij weten wat er nu moet gebeuren. Zij, die nog maar met weinig over zijn na alle onderdrukking en vernietiging, hebben de sleutels naar een toekomst. Ze legt de complexiteit bloot van ‘restorative justice’; Het einde van kapitalisme is niet het enige antwoord, alles wat onteigend, vernietigd en geroofd is moet hersteld worden. Dan pas kunnen we een nieuwe wereldorde uitroepen; Niemand is vrij, zolang niet iedereen vrij is. Chautuileo nodigd het publiek uit om de drie gezusters mee te dragen, om deze op een plek in de stad, zoals bij een boom, als offer te brengen. 

Terwijl iedere spreker een rood lint pakt en deze terug het publiek uit begeleid, knipt priesteres Tama de ronde spil waarin het lint samenkomt los van de spreekstoel en brengt deze naar het marmere aanbeeld van Michiel de Ruyter. De rode linten lopen over zijn gestorven lijf over de wittere marmere trappen naar beneden. Een slotbeeld dat open is voor interpretatie; maar zou kunnen lijken op een bloedend systeem. 

Samen met omroep Human en Brainwash Festival werd een korte video van TAMA gemaakt in De Nieuwe Kerk. Deze ging mid december op instagram online in het kader van het nieuwe boek van Grace Berkley; 'Aasgier Kapitalisme'. 

Stichting Above as Below zal 'From T.I.N.A. to T.A.M.A.'; de publieke academie voor post-kapitalistische alternatieven, in 2025 weer vervolg geven.